Στη ρότα του Τιτανικού 100 χρόνια μετά το ναυάγιο

Θα νυχτώσει χωρίς φεγγάρι, όπως τότε. Τα αστέρια θα τρεμοπαίζουν ψηλά στον ουρανό. Ο Ατλαντικός θα είναι το ίδιο μαύρος και παγωμένος, στους -3 βαθμούς Κελσίου. Αλλά θα
λείπει το παγόβουνο. «Τουρίστες της καταστροφής», οι επιβάτες θα έχουν πληρώσει ακριβά, από 4.000 ως 10.200 ευρώ τη βραδιά, για να κάνουν επάνω στο υπερσύγχρονο κρουαζιερόπλοιο «MS Balmoral» το μοιραίο ταξίδι. Ανάμεσά τους κάποιοι, εγγόνια και δισέγγονα θυμάτων, θα ρίξουν στη θάλασσα στεφάνια, στη μνήμη των 1.523 ανθρώπων που πνίγηκαν στο πιο θρυλικό ναυάγιο, ακριβώς 100 χρόνια από τη στιγμή που ο «Τιτανικός» έσπασε στα δύο και βούλιαξε, τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου 1912. Ο απόπλους από το Σαουθάμπτον για τη Νέα Υόρκη, όπου το «αβύθιστο» υπερωκεάνιο δεν έφθασε ποτέ, σήμανε στις 10 Απριλίου 1912.


Λένε ότι μετά τον Θεό ο «Τιτανικός» είναι η δεύτερη πιο γνωστή λέξη στον κόσμο. Ειδικά εφέτος είναι και μια πολύ επικερδής βιομηχανία: εκθέσεις, βιβλία, δημοπρασίες, αναμνηστικά, άρθρα, φιλμ και ντοκυμαντέρ θα πλημμυρίσουν τον κόσμο για την εκατοστή επέτειο.

Την πιο «λαμπρή» ιδέα την είχε ένας Βρετανός, πρώτος και μοναδικός που διοργάνωσε την κρουαζιέρα-αναπαράσταση «Titanic Memorial Cruise». «Κλείσαμε την τελευταία καμπίνα πριν από 16 μήνες. Εχουμε πελάτες από 28 χώρες, κόσμο που μας γράφει ακόμη και απογοητεύεται που δεν υπάρχει διαθεσιμότητα» λέει στο «Βήμα» ο Μάιλς Μόργκαν, ιδιοκτήτης του γραφείου Morgan Travel.

Γιατί συγκινεί τόσο πολύ ακόμη το δράμα του «Τιτανικού»;

Ισως επειδή συμπυκνώνει την τραγική ειρωνεία: το υπερήφανο, αβύθιστο θαύμα της ναυπηγικής που το κατάπιε ο ωκεανός στο παρθενικό ταξίδι του.

Υπάρχουν ακραίες αντιθέσεις: σνομπ βρετανοί αριστοκράτες και αμερικανοί μεγιστάνες στα σαλόνια, φτωχοί μετανάστες, κάτω, στην τρίτη θέση. Ο ιπποτισμός των ανδρών, που έσωσαν γυναίκες και παιδιά. Η αυτοθυσία καπετάνιου και πληρώματος. Εκείνη η ορχήστρα που ο θρύλος λέει ότι έπαιζε ως την τελευταία στιγμή.

Αλλά και η δειλία κάποιων άλλων, η υπεροπτική απληστία της εταιρείας, που ήθελε να αναπτύξει ο «Τιτανικός» τη μέγιστη ταχύτητα για να φθάσει στη Νέα Υόρκη νωρίτερα και να επιβληθεί επί των ανταγωνιστών.

«Μετά την καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου "Challenger" το 1986 και τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, τα ΜΜΕ βρήκαν αναλογίες με το ναυάγιο του "Τιτανικού": τις προειδοποιήσεις που αγνοήθηκαν, την απατηλή υπερ-εξάρτηση από την τεχνολογία, τη θυσία τόσων αθώων ζωών, την αληθινή φύση του ηρωισμού, τα σωσίβια που δεν έφταναν για όλους, τα μαθήματα για την ασφάλεια που μας διδάσκουν τέτοιες τραγωδίες» λέει στο «Βήμα» ο Τσαρλς Χάας, πρόεδρος της Titanic International Society.

Για κάποιους ήταν το τέλος μιας εποχής. «Με τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τελείωσε η εδουαρδιανή περίοδος στην Αγγλία και η λεγόμενη Χρυσή Εποχή στην Αμερική. Μερικοί βλέπουν τον "Τιτανικό" ως συμβολικό κώδωνα κινδύνου για μια αυτάρεσκη κοινωνία, γεμάτη ταξικές διακρίσεις, που όδευε ολοταχώς, χωρίς να το ξέρει, προς την καταστροφή, στα χαρακώματα του Δυτικού Μετώπου» λέει στο «Βήμα» ο Χιου Μπρούστερ, συγγραφέας τού «Χρυσές ζωές, μοιραίο ταξίδι».

Το μόνο βέβαιο; Η επέτειος θα κάνει καλό στην οικονομία του Μπέλφαστ, «πατρίδας του "Τιτανικού"», επειδή ναυπηγήθηκε εκεί, το 1912. Το μουσείο Titanic Belfast κόστισε 77 εκατ. ευρώ. Διαφημίζει ότι αξιοποιεί την τελευταία λέξη της ψηφιακής τεχνολογίας για την αναπαράσταση της ιστορίας του Τιτανικού με κάθε λεπτομέρεια.

Οι Ιρλανδοί ελπίζουν ότι θα γίνει πόλος έλξης για τουρίστες, κυρίως από χώρες της Ασίας.

Μαρτίνα Ντέβλιν, συγγραφέας του  βιβλίου «Πλοίο των Ονείρων»
«Γενναιότητα πριν από την άβυσσο»

«Είναι μύθος, γιατί ταυτίστηκε με την τραγωδία στον 20ό αιώνα. Υβρις, θάρρος, ηρωισμός, πεπρωμένο, φόβος και στωικότητα έχουν ενσωματωθεί στη σύγχρονη δυτική κουλτούρα μέσω του συμβολισμού του "Τιτανικού"» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ηΜαρτίνα Ντέβλιν, μακρινή απόγονος ενός επιβάτη, και συγγραφέας του «Ship of Dreams» («Πλοίο των Ονείρων»).

«Οταν άκουσα την ιστορία του θείου της γιαγιάς μου, του Τομ Ο' Μπράιεν, ο οποίος το έσκασε με την κοπέλα του στον "Τιτανικό" και πνίγηκε στο ναυάγιο, ένιωσα το αίμα του να μιλάει στο αίμα μου. Εγραψα ένα βιβλίο γι' αυτόν τον 26χρονο ιρλανδό εργάτη, που μετανάστευε στις ΗΠΑ αναζητώντας μια καλύτερη ζωή, όπως τόσο πολλοί νέοι άνδρες και γυναίκες, εκείνη την εποχή.

Οι τελευταίες στιγμές του θα πρέπει να ήταν γεμάτες φόβο, πόνο και θλίψη. Είχε λίγες πιθανότητες σωτηρίας ως άνδρας και επιβάτης τρίτης θέσης. Αλλά σώθηκε κάτι δικό του: η φίλη του ήταν έγκυος και πέντε μήνες αργότερα γέννησε ένα κοριτσάκι, στις ΗΠΑ. Με τον καιρό εκείνη έκανε παιδιά, και αυτά εγγόνια. Ο Τομ Ο' Μπράιεν δεν έφτασε ποτέ στη Χώρα της Μεγάλης Ευκαιρίας, αλλά οι δικοί του έζησαν στην Αμερική.

Πολλοί απλοί άνθρωποι, σαν τον θείο μου, παγιδεύθηκαν στην καταστροφή.

Ο "Τιτανικός" εξακολουθεί να συμβολίζει όχι μόνο την αλαζονεία αλλά και την αυτοθυσία. Υπήρξε γενναιότητα και ανιδιοτέλεια, πριν από την άβυσσο» λέει η Ντέβλιν.

Στιγμές τραγωδίας

Το τελευταίο μενού

Μόνο ένα μενού, της πρώτης θέσεως, σώθηκε από το τελευταίο δείπνο, της 14ης Απριλίου. Μεταξύ των 11 πιάτων: Μαρτίνι με στρείδια και χαβιάρι Μπελούγκα για hors d'oeuvre. Φιλέ μινιόν, στήθος πάπιας με σος από σύκα και κρασί πορτ, για κυρίως. Προφιτερόλ, εκλέρ και παγωτό φράουλα, για επιδόρπιο.

Ο καημός της λαίδης

«Αγαπητή μου, μπορείτε να πείτε αντίο στην ωραία νυχτικιά σας...» ψιθύρισε η λαίδη Νταφ Γκόρντον στη γραμματέα της, δεσποινίδα Φρανκατέλι, μέσα στη σωσίβια λέμβο αρ. 1 την ώρα που η θάλασσα σκέπαζε πίσω τους τον «Τιτανικό». Ηταν ανάμεσα στους 750 ταξιδιώτες που διασώθηκαν, ύστερα από τρία 24ωρα, από το «Καρπάθια».

Η τελευταία επιβάτιδα

Η τελευταία επιζήσασα Μιλβίνα Ντιν πέθανε το 2009, σε ηλικία 97 ετών, στη Βρετανία, από πνευμονία. Ηταν μόλις εννέα εβδομάδων όταν επιβιβάστηκε στο υπερωκεάνιο με τους μετανάστες γονείς της. Ο πατέρας της κατάφερε να τη βάλει σχεδόν την τελευταία στιγμή στη βάρκα μαζί με τη μητέρα και τα αδέλφια της.

vima.gr